Allerheiligen

Allerheiligen

Op Allerheiligen herdenkt en vereert de Rooms-katholieke kerk alle mensen die heilig zijn verklaard. Allerheiligen valt altijd op 1 november, de dag vóór Allerzielen. 

De eerste heiligen waren martelaren: gelovigen die waren vermoord vanwege hun geloof. Vaak had een stad of streek zijn eigen heilige. Vanaf de 10e eeuw werd het de paus die een gestorven persoon heilig kon verklaren.
Daarvoor zijn vier strenge voorwaarden. 

  • iemand moet ook na zijn dood nog steeds worden vereerd door een groep gelovigen. Na onderzoek kan een plaatselijke bisschop iemand aanmelden in Rome;
  • daar onderzoekt een werkgroep het leven van de kandidaat grondig en kijkt of er ook wonderen aan de kandidaat wordt toegeschreven; 
  • als dat zo is, kan iemand zalig worden verklaard. Daarvoor moet een groep medici aangeven dat het wonder inderdaad een wonder is en niet medisch verklaard kan worden;
  • als er na de zaligverklaring nog tenminste één wonder wordt bewezen, kan de paus de zalige ‘heilig’ verklaren. Dat extra wonder hoeft niet als iemand de marteldood is gestorven; 

    De heilige wordt ingeschreven in de canon, de lijst der heiligen, en mag dan in de hele Kerk (en niet alleen meer plaatselijk) worden vereerd. 

    Johannes Paulus II
    Paus Johannes Paulus II – zelf ook heilig verklaard door paus Franciscus – versoepelde de regels voor heiligverklaring flink. Zo moest ooit moest een ‘advocaat van de duivel’ zoveel mogelijk bewijzen verzamelen dat de wonderen op fraude berusten of dat de heilige helemaal geen onberispelijke levenswandel had en de advocaat van God de kandidaat-heilige weer juist verdedigen. Johannes Paulus II schafte de functie van advocaat van de duivel af.

    In de 27 jaar dat hij Johannes Paulus II paus was, verklaarde hij 482 personen heilig, meer dan alle 23 pausen sinds 1588 samen. Eén van hen was moeder Theresa (foto).

    Louis en Zélie Martin
    Paus Franciscus verklaarde bijvoorbeeld ook het Franse echtpaar Louis en Zélie Martin heilig. Volgens het Vaticaan had het echtpaar een “buitengewone echtelijke en familiale spiritualiteit” en bleven Louis en Zélie ondanks grote tegenslagen vasthouden aan het geloof. Beide echtelieden haden graag willen inteden in een klooster, maar werden geweigerd vanwege resp. onvoldoende kennis van het Latijn en een zwakke gezondheid. Ze kregen negen kinderen, van wie vier vroegtijdig overleden. 
    Na de erkenning van een eerste wonder, de genezing van een longafwijking bij een kind, werd het Franse echtpaar in 2008 zalig verklaard. Eerder in 2015 werd een tweede wonder erkend: de genezing van een meisje dat vier dagen na de zaligverklaring te vroeg geboren werd en een zware hersenbloeding had gehad. De weg naar heiligverklaring lag daarmee open.

    Toekomstige heiligen
    Er zijn ook heiligen in spe. Zo verkeert de heiligverklaring van Titus Brandsma, een Nederlandse priester die zich verzette tegen de nazi’s en werd vermoord in Dachau, in de laatste fase.

Ook de Anglicaanse Kerk, Oosters-orthodoxe  en Oriëntaals-orthodoxe kerken kennen heiligen.