Je moet weten hoe de wereld in elkaar zit
Pim Lammers schrijft prentenboeken voor kleine kinderen over actuele onderwerpen als homoseksualiteit of transgender. Zo schreef hij ‘Het lammetje dat een varken is’ over transgender en ‘De boer en de dierenarts’ over de onnadrukkelijke liefde tussen twee mannen. ZiO interviewde hem over zijn drijfveren.
Jouw kinderboeken behandelen onderwerpen als homoseksualiteit of transgender. Waarom wil je als kinderboekenauteur hier over schrijven?
Er is nog veel onwetendheid als het gaat om queer-onderwerpen. Ook ikzelf wist eerst niet veel over transgender. Sinds mijn 14e begeef ik mij in de LHBT-scene, maar ik wist nooit precies waar die ‘T’ voor stond en waarom die bij de andere letters hoorde. Pas toen ik op mijn 18e verliefd werd op een transgenderjongen leerde ik er meer over; ik ontdekte dat de wereld niet bestaat uit vaststaande hokjes ‘man’ en ‘vrouw’ maar dat er veel meer mogelijk is.
Ik kwam er via die jongen ook achter dat transgenders dagelijks met vooroordelen, pesterijen en zelfs geweld te maken krijgen. Dat komt mede door onwetendheid en daar wilde ik iets aan doen. Vanuit die gedachte is mijn eerste boek, Het lammetje dat een varken is, eigenlijk ontstaan.
De boer en de dierenarts heb ik vervolgens geschreven omdat ik steeds maar weer merkte dat in kinderboeken verliefdheid vrijwel altijd hetero-verliefdheid is. Het gaat bijna nooit op een vanzelfsprekende manier over twee mannen of twee vrouwen die verliefd op elkaar zijn. Vaak als er dan eindelijk over wordt gesproken, gebeurt dat opvallend en nadrukkelijk.
Daarom wilde ik een verhaal schrijven over verliefdheid tussen twee mannen, zonder dat dat bijzonder is. Het is dan ook een boek over homoseksualiteit dat niet over homoseksualiteit gaat.
Hoe belangrijk is het dat kinderen op jonge leeftijd al in aanraking komen met deze onderwerpen?
Als je je op jonge leeftijd ‘anders’ voelt, dan kun je je erg eenzaam voelen. Je begrijpt het vaak niet helemaal en je hebt het idee dat je de enige bent. Ik hoop dan ook dat mijn boeken deze kinderen helpen zichzelf te ontdekken en leren kennen. Dat ze eindelijk zichzelf herkennen in een boek en zich daardoor niet meer eenzaam of onbegrepen voelen.
Mijn boeken zijn er natuurlijk niet alleen voor transgenderkinderen of kinderen die homo zijn, maar voor alle kinderen. Het is namelijk belangrijk om al op jonge leeftijd kinderen te leren hoe de wereld in elkaar zit. Dat wat kinderen lezen, bepaalt hoe ze later naar de wereld kijken.
Als we het nooit over homoseksualiteit en transseksualiteit gaan hebben, maar het verstoppen en doen alsof het enge en moeilijke onderwerpen zijn, dan worden het ook daadwerkelijk enge en moeilijke onderwerpen. Ik wil kinderen laten zien hoe de wereld daadwerkelijk in elkaar zit.
Ik hoor vaak dat ‘kinderen er veel te jong voor zijn en er nog niet mee bezig zijn’. Dit berust volledig op vooroordelen, want kinderen zijn er juist wél op jonge leeftijd mee bezig. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat transgenders gemiddeld al op 4- of 5-jarige leeftijd erachter komen dat ze anders zijn.
Een andere vraag die me wel eens gesteld is, is of ik niet bang ben dat ik kinderen op deze manier beïnvloed. Opnieuw een vraag die bestaat vanwege onwetendheid: homoseksualiteit en transseksualiteit is iets waar je mee geboren wordt, je kunt het niet worden.
Zijn er nog andere thema’s die je in toekomstige boeken wilt behandelen?
Zoals mijn eerste twee boeken aantonen, vind ik diversiteit een belangrijk thema. Momenteel ben ik weer bezig met een nieuw boek over diversiteit, maar dit keer over diversiteit van personages van kleur. In bijna alle kinderenboeken is de hoofdpersoon wit, dus voor heel veel kinderen is het lastiger om zich te identificeren. Een ander interessant, maatschappelijk onderwerp zijn de vooroordelen rondom genderstereotypen.
