Docent: smartphone juist inzetten op school

‘Via de smartphone betrek ik leerlingen bij de les’

‘Ik denk dat het dom is de smartphone uit het lokaal te verbannen. Ik werkte eerder op een school waar een docent een mobieltje al kon afpakken als het tafel lag. Dat kon soms best hoog oplopen. Er zijn ook scholen waar de leerlingen hun mobiel vóór de les in een soort hanger met vakken moeten doen. Maar dat heeft weinig nut: leerlingen hebben tegenwoordig echt wel méér dan één telefoon.

Het verbannen van smartphones heeft vast voordelen, al was het maar dat je je weer eens ouderwets verveelt. Altijd goed voor je creativiteit… En ik zie ook wel het gevaar dat je mentaal niet meer bent waar je fysiek bent. En inderdaad: in de pauze zijn de leerlingen vrijwel allemaal met hun mobiel bezig. Maar dat lijkt geïsoleerder dan het is, want vaak zitten ze dan wel met elkaar een spel te spelen of te snapchatten. Het is wel een sociale bezigheid.

Fototoestel

De smartphone is niet meer weg te denken uit ons leven. Het is een fototoestel, agenda, computer en daarom is het vreemd hem uit de school te verbannen. Het is veel verstandiger hem bij de les te betrekken. Dat doen we dan ook op de havo waar ik nu werk: de Notre dame des Anges in Ubbergen.
Ik gebruik de smartphone in mijn les om leerlingen meer bij de les te betrekken. Bijvoorbeeld door Kahoot te spelen: een quiz met meerkeuzeantwoorden. Of om een woord op te zoeken op Google. Daar kun je wel een woordenboek voor aanbieden, maar dat gebruiken ze thuis ook niet. En als leerlingen in stilte werken, mogen ze met oordopjes  naar muziek luisteren. Ja, misschien appen ze dan ook wel eens stiekem, maar het heeft ook met vertrouwen te maken.

Verleiding

Natuurlijk zijn er ook regels. Soms moeten de mobieltjes weg, want dan wil ik theorie behandelen en moeten ze gewoon naar me luisteren. En als ze bij het stil werken oordopjes in hebben, wil ik dat ze hun telefoon in hun tas doen: als hij op tafel ligt, is de verleiding groot om te gaan appen.
Soms houden leerlingen hun telefoon in hun hand. Dan heb ik het idee dat ze een filmpje zitten te kijken, dus dat check ik dan even. Op zich is dat niet erg: wij deden vroeger ook allerlei dingen die niet mochten. Maar ik vind het wel vervelend als ze er dan over liegen.
Ik merk dat ik – juist door de ruimte die ze krijgen – op deze school over het gebruik van de smartphone niet snel in conflict kom met leerlingen.

Thuis

Ik merk wel dat de regels nogal verschillen. Sommige kinderen moeten hun mobieltje beneden laten als ze gaan slapen. Andere mogen hem mee naar bed. Bij de een gaat dat prima, maar de ander ligt soms tot diep in de nacht te appen of te snapchatten. Dan merk ik op school dat ze echt moe zijn.

Hoe ik zelf doe thuis? Mijn zoontje Bram is nog maar drieënhalf en doet nog maar weinig met mobiele media. Hij heeft nog nooit een spelletje op mijn telefoon gedaan en we pakken de laptop niet vaak waar hij bij is.
Maar ik had laatst twee jongens van 17 en 19 te logeren en zij bleken het heel normaal te vinden tijdens het eten hun mobieltje te checken. Dan praat je dus niet met elkaar, maar zit iedereen op dat ding te kijken.

Delen

Ik word me er wel steeds meer van bewust hoe vaak ik zelfmijn mobiel pak – ook waar Bram bij is. We zetten er bijvoorbeeld afspraken in of gebruiken een app om de boodschappen te noteren.  Dus als we aan tafel zitten en de boter is op, pak ik automatisch mijn mobiel en noteer ik dat. En als ik met Bram een ijsje zit te eten, pak ik mijn mobiel, maak ik even een foto van hem om met aan iemand te appen.
Maar ik realiseer me steeds meer: door dat delen stap je uit het moment. We zouden ook gewoon kunnen genieten van het samenzijn en van het ijsje. Die gedachte vind ik wel confronterend. Ik doe het zó onbewust. Dat automatisme wil ik bewuster gaan doorbreken.’

Mariken Mallon is docent op havo Notre Dame des Anges in Ubbergen

Interview: Marijke Verduijn